Traditioneel waren de knokpartijen tussen Nijmeegse Molukkers en Nederlandse militairen. Minder folkloristisch was het [seksueel] geweld tegen een ieder die 'anders' was. De plekken waar deze mensen samen kwamen waren tijdens de Vierdaagse geregeld mikpunt van relzoekers. Vrouwenkafee De Feeks zorgde altijd voor extra bewaking en heeft ook wel haar deuren moeten sluiten, omdat de - toch stoere - vrouwen het niet meer aandurfden.

In 1983 bereikte dit moois een hoogtepunt. Aan de Van Welderenstraat 85 - later Thom Tom nu de Regenboog - was begin jaren 80 homocafé 't Bakkertje gevestigd. Min of meer de huiskamer van homo en lesbisch Nijmegen. Tijdens de zomerfeesten was het daar elke avond raak. Opgeschoten jongeren probeerden 't Bakkertje binnen te dringen en toen dat niet lukte belaagden zij de bezoekers. Er vielen gewonden, maar de 'feestgangers' werden door de ruim aanwezige politie slechts gesust. Pas toen er een bierblikje naar een politiepaard werd gegooid greep de politie in. Zo lagen in die tijd blijkbaar de prioriteiten.

Veel homo's, lesbo's en feministische vrouwen besloten in de jaren 80 om Nijmegen maar te verlaten in de derde week van juli. Er waren gelukkig ook protesten. Onder andere wandelklub 'Is het hier oorlog' protesteerde tegen de agressieve aanwezigheid van militairen. Tijdens de marsen werden seksistische liederen gezongen ["Kill, kill, kill, rape, rape, rape, blood, blood, blood"]. Bij de intocht marcheerden de militairen met mitrailleurs Via Gladiola op, toegejuicht door enthousiaste omstanders. Het protest van 'Is het hier oorlog' bestond er uit dat ze meeliepen met een t-shirt waar 'Is het hier oorlog' op stond. Dat was voor sommige omstanders al genoeg reden voor het gooien van tomaten en uitschelden van de wandelaars.

De anti-homorellen in 1983 waren voor de nationale Roze Zaterdag-organisatie aanleiding om Roze Zaterdag 1984 in Nijmegen te houden. En horeca-ondernemers in de Van Welderenstraat kwamen op het idee een roze straatfeest te organiseren tijdens de doorkomst op woensdag. Zo is later Roze Woensdag ontstaan. Gemeente Nijmegen nam in 1987 haar verantwoordelijkheid met het uitbrengen van een nota voor een Nijmeegs homo- en lesbisch beleid: 'Meer Dan Tolerantie'. En voor het eerst in Nederland werd een Klankbordgroep [1988] ingesteld, die de taak had de gemeente gevraagd en ongevraagd te adviseren aangaande het homo- en lesbisch beleid. COC Nijmegen zelf ging in gesprek met de politie over het voorkomen van geweld tegen homo's en lesbo's. Met als resultaat in 1989 het project 'Geschopt, Gepakt, Geslagen?'.

Het roze feest werd ondertussen zo populair dat de wandelstoet op woensdag in de Van Welderenstraat tot staan kwam. In 2005 werd de route verlegd naar Waalkade, Hertogstraat en van Broeckhuysenstraat. Roze Woensdag is sindsdien alleen maar groter geworden.

Het is hoopgevend dat opvattingen binnen één generatie zodanig kunnen veranderen dat Roze Woensdag nu uitbundig gevierd wordt. Daar is veel werk aan voorafgegaan. Recente ontwikkelingen in Oost-Europa maar ook in Nederland laten zien dat het helaas nog niet vanzelfsprekend is om te laten zien wie je bent.

opdrachten

   Welke vlag hangt er hier aan de Sint Stevenstoren? Voor welke gelegenheid wordt deze vlag voortaan ieder jaar opgehangen?

   Er hebben natuurlijk altijd homoseksuele mannen en lesbische vrouwen met de Vierdaagse meegedaan. In de vorige eeuwen waren zij 'discreet', zoals dat van hen verwacht werd. Wat denk je, was het wel te merken als het op prestaties aankwam? Leg uit waarom je dat denkt.

   Toen de familie Schorer in de jaren 20 van de vorige eeuw, tijdens een wandeling door Den Haag hun achterneef zag lopen, zei Jacob Willem tegen zijn zoontje: "Kijk Jack, daar loopt de man die onze familienaam te grabbel heeft gegooid". Anno 2020 lijkt Jacob Willem Schorer vergeten. Als je nu 'Schorer' opzoekt komt vooral Jacob Anton in beeld. Welke conclusies kun je hieruit trekken?